۳/۱/۳/۴ : با توجه به بزرگي فاصله طولي و دور بودن نامتعارف انگشتان اول و چهارم، انگشت اول مي تواند در هنگام اجراي دوبل هاي فاصله نهم و دهم ، به شكل شكسته در ناحيه ناكل در آيد و نكته اشاره شده مربوط به شيوه نشستن انگشت اول در بند شماره ۵/۲/۱/۳ مبني بر هم امتدادي بند اول اين انگشت در پشت دست، با امتداد ساعد و دست چپ برقرار نيست.
اجراي فاصله دوبل دهم با انگشتان اول و چهارم
۳/۱/۴ : انگشت گذاري در سيم هاي غير مجاور:
همانند بند قبل، انگشت گذاري در سيم هاي غير مجاور نيز بايد با جلوگيري نمودن از ايجاد هر حركت اضافي در ناحيه دست، صورت پذيرد.
مچ نوازنده درهنگام تعويض سيم بم به سيم زير غير مجاور، نبايد دچار شكستگي به سمت راست گردد و همچنين نيازي به خروج آرنج از زير گريف به سمت راست در هنگام تعويض سيم زير به سيم بم نمي باشد.
۳/۱/۴/۱: هنگامي كه در يك پوزيسيون دست چپ نياز باشد تا يك شماره انگشت بلافاصله پس از نواختن در يك سيم، در سيم مجاور و يا غير مجاور خود گذاشته شود و از طرف ديگر فاصله طولي انگشت از شيطانك در سيم جديد تغيير نيافته باشد،دقت به محل دقيق نشستن انگشت ضروري است(مانند اجراي نت- دو بكار- در پوزيسيون اول سيم سل بلافاصله پس از نت- لا بكار- در همان پوزيسيون سيم مي با انگشت سوم در گام دو ماژور).
زيرا با توجه به سه اصل اشاره شده قبلي يعني چرخش دست به سمت گريف (بند شماره ۲/۱/۱) ، لزوم پرهيز نوازنده از دادن حركات اضافي به دست چپ براي انگشت گذاري و لزوم نشستن انگشتان از نيمه چپ نشيمنگاه سر انگشت بر روي گريف (بند شماره ۳/۲/۱/۳) ، هر شماره انگشت در زمان باز شدن (در انگشت گذاري از سيم زير به سيم بم) يا بسته شدن خود(در انگشت گذاري به نحو عكس) مسيري مورب را نسبت به امتداد گريف طي مي كند. البته بكار گيري يك شماره انگشت در سيم هاي مجاور راحت تر از حالتي است يك شماره انگشت بلافاصله در دو سيم غير مجاور گذاشته مي شود، زيرا در حالت اول انگشت مسير مورب كمتري را بر روي گريف طي مي كند.
در واقع لازم است تا نوازنده در اين حالت اگر از سيم زير به سمت سيم بم انگشت گذاري مي كند، قبل از نشاندن انگشت كمي آن را جمع نمايد تا صداي نت حاصله از انگشت گذاري به اصطلاح”زياد” نباشد و در حالت عكس، قبل از گذاشتن انگشت بر سيم زير كمي آن را باز نمايد تا صداي نت حاصله يه اصطلاح “كم” نباشد.
هر چند ميزان باز و جمع نمودن يك انگشت كه به شكل ارادي توسط نوازنده انجام مي پذيرد به اندازه بسيار ناچيزي است، اما دقت بر اين نكته باعث مي گردد تا صداي حاصله از انگشت گذاري دقيق گردد.
۳/۱/۴/۲: نكته ديگر كه كمك شاياني به انگشت گذاري در سيم هاي غير مجاور مي نمايد رعايت صحيح فاصله مياني بين دست چپ نوازنده و زير دسته ساز است (مراجعه به تذكر- ۱۱). در صورتي كه نوازنده دست خود را بالاتر از ميزان متعادل اشاره شده دست چپ نسبت به گريف نگاه دارد، روال انگشت گذاري در سيم هاي مجاور دچار مشكل گشته و انگشتان ديگر از نشيمنگاه سر انگشت بر روي گريف قرار نمي گيرند (مراجعه شود به بند شماره:۲/۲/۱/۳).
متاسفانه گاه برخي نوازندگان بر اساس اين فرض اشتباه، كه بالا بردن دست نسبت به گريف باعث تسلط بيشتر انگشت گذاري در تعويض سيم مي گردد دست چپ خود را بيش از اندازه بالا مي برند كه اين امر از ميزان تسلط در انگشت گذاري مي كاهد.
۳/۱/۵: نكاتي در اجراي گام كروماتيك
۳/۱/۵/۱: هر گاه بنا به دلايل مختلف نوازنده مصمم به اجراي متوالي دو نت با فاصله نيم پرده توسط يك شماره انگشت باشد، لازم است تا هلال داخلي انگشت به مانند فنري باز شود. طبيعي است در حالت برگشت، هلال انگشت دوباره بايستي جمع شده و انگشت به شكل هلالي اوليه خود باز گردد (مراجعه به بند:۱/۲/۱/۳).
طبيعي است انجام اين تغيير در انگشت، بايستي بدون جابه جايي و حركت دست رو به سمت جلو و يا عقب باشد.
همانند اجراي فا بكار بلافاصله پس از مي بكار توسط انگشت چهارم، در گام دو ماژور و در پوزيسيون اول سيم دوم.
۳/۱/۵/۲: با توجه به نحوه نواختن اين گام و استفاده متوالي نوازنده از يك شماره انگشت در اجراي فواصل، بايد از آوردن فشار قائم اضافه توسط انگشتان بر روي گريف پرهيز نمود.
زيرا هر چه ميزان فشار وارده از انگشت بر روي گريف بيشتر باشد به همان نسبت باز شدن هلال داخلي انگشت و يا جمع شدن آن با مشكل بيشتري انجام پذيرفته و از سرعت اجرا نيز كاسته مي گردد.
در اين حالت، نوازنده به ناچار در تامين فواصل نياز به تغيير محل دست به سمت جلو يا عقب پيدا كرده و از ميزان عمل و نقش انگشت كاسته مي گردد.
۳/۱/۵/۳: در هنگام تغيير مكان و يا حالت هر يك از انگشتان براي اجراي فواصل گام كروماتيك، بايستي از تغيير محل قرارگيري شست چپ جلوگيري نمود.
همچنين در اجراي گام كروماتيك، گاه به اشتباه ناحيه متصل به شست در كف دست توسط نوازنده منقبض مي گردد كه از اين انقباض نا خواسته نيز بايستي جلوگيري نمود تا نوازنده دچار احساس گرفتگي در دست خود ننمايد.
انگشت چهارم در حالت طبيعي و به شكل هلالي
۳/۱/۵/۴: از آنجا كه در اجراي گام كروماتيك همواره با جابه جايي انگشتان مواجه هستيم، دقت به چگونگي اجراي صحيح ضرب آهنگ الزامي مي نمايد(مراجعه به تذكر-۱۵).
انگشت چهارم در حالت جلو كشيده و با هلال باز شده
الگوي شماره ۱/۴:
- نحوه نواختن دوبل ها:
در تمرين نواختن دوبل نت ها، بايد به نكات مختلفي توجه نمود و با تمرين گام به گام اين نكات به توانايي در نواختن دوبل ها دست يافت.
۴/۱/۱: اولين نكته، بدست آوردن مهارت در آرشه كشي همزمان بر روي دو سيم آزاد و صداگيري يكنواخت و بي نقص نوازنده از ساز است. بنابراين تمرين صداگيري دوبل سيم آزاد مي تواند براي آرشه هاي مستقل راست و چپ كه به صورت كامل (از پاشنه تا نوك آرشه) نواخته مي شوند، انجام پذيرد.
در اينجا بدست آوردن تسلط و مهارت در صداگيري كامل و يكنواخت از آرشه با انجام تمرين در تمپوهاي پايين و پر تعداد ضربي انجام مي پذيرد ( نظير اجراي سه دوبل سيم آزاد گرد در تمپو ۶۰ در يك طول آرشه كامل).
تذكر-۱۸ : در رابطه با تكنيك آرشه كشي دوبل ها توسط دست راست و زواياي اعضاي مختلف اين دست نسبت به يكديگر و همچنين تنه، در ادامه اين سلسله مقالات و در مبحث تكنيك هاي دست راست، به تفضيل بحث خواهد شد و در اينجا از اين به بعد تنها به نكات دست چپ توجه خواهد شد.
۴/۱/۲: مورد بعد، بدست آوردن مهارت در اجراي يك دوبل مركب از يك شماره انگشت و سيم آزاد مجاور آن است، در واقع در اين حالت اولين تلاش دست چپ در اجراي دوبل، انجام مي پذيرد.
براي اين كار بايستي هر يك از انگشتان را به فواصل مختلف از شيطانك قرار داده و با سيم آزاد مجاور، تمرين انگشت گذاري دوبل را انجام داد. لازم به ذكر است كه در اينجا نيزانجام تمرين در تمپوهاي پايين و پر تعداد ضربي و با آرشه هاي جدا براي هر دوبل، مورد نظر است.
۳/۱/۴: نحوه تمرين مطلوب اجراي دوبل نت هاي مركب از دو شماره انگشت متفاوت، اجراي هر يك از نت ها در آرشه هاي جداگانه و با تمپو پايين و دقت نوازنده در اجراي صحيح هر يك نت ها از لحاظ زير و بمي و سپس اجراي دوبل مورد نظر در آرشه ديگر و با دقت در صداي حاصله از دوبل است.
براي افزايش يابي تدريجي قدرت انگشتان دست چپ در اجراي دوبل ها بهتر است در هنگام نواختن دومين نت، انگشت اول بر روي سيم باقي بماند.
۴/۱/۴:-نحوه اجراي دوبل مركب از يك شماره انگشت (كنت، Quinte) بر اساس روش مورد اشاره در بند شماره۳/۱/۳/۳ و بدون جابجايي جانبي انگشت بر روي گريف مي باشد.
تذكر-۱۹: بررسي اجراي دوبل هاي متوالي كه نيازمند تغيير پوزيسيون هستند از قوانين كلي تغيير پوزيسيون دست چپ پيروي مي نمايد كه در ادامه خواهد آمد.
تذكر-۲۰: تنظيم صحيح فاصله عرضي سيم ها بر روي شيطانك و خرك ويولن براي تمرين و اجراي دوبل ها ضروري است.
الگوي شماره۱/۵:
-پوزيسيون هاي دست چپ
انگشت گذاري در پوزيسيون هاي مختلف دست چپ تابع رعايت نكات و قواعد اساسي زير مي باشد:
۱/۱/۵: در ابتداي شروع تمرينات مربوط به پوزيسيون ها، بهتر است نوازنده براي بدست آوردن درك و شناخت بيشتر از چگونگي انگشت گذاري در هر پوزيسيون و نواختن صحيح صداي نت ها، ابتدا ميزان به ميزان نت هايي كه قابل اجرا در اولين پوزيسيون مي باشند را در پوزيسيون اول نواخته و سپس در پوزيسيون مورد تمرين بنوازد (نت هاي واقع در خارج از محدوده پوزيسيون اول را نيز مي توان در اكتاو پايين تر نواخت).
هم راستايي شست و انگشت اول در پوزسيون چهارم
از زاويه اي ديگر
۲/۱/۵: در پوزيسيون هاي اول تا چهارم- همانطور كه در مورد محل قرارگيري شست در اولين پوزيسيون در بند شماره ۲/۱/۲ اشاره شد- شست در كناره دسته، روبروي نقطه تماس انگشت اول با گريف قرار گرفته و بهتر است تا با آن هم راستا بوده و جلوتر و يا عقب تر از آن نباشد.
خروج انگشت اول نسبت به شست در
پوزسيون پنجم
۳/۱/۵: در پوزيسيون هاي پنجم وششم با توجه به شكل خاص دسته ويولن، هم راستايي انگشت اول با شست برقرار نبوده و شست به تدريج به زير دسته منتقل مي گردد.
۴/۱/۵: در پوزيسيون هفتم شست چپ بطور كامل در زير دسته ويولن قرار گرفته و از اين پوزيسيون به بعد به تدريج جابجايي و خروج جانبي آرنج از محل اصلي خود واقع در زير گريف به سمت راست اتفاق مي افتد و با حركت دست به سمت پوزيسيون هاي بالاتر بر ميزان خروج آرنج افزوده مي گردد و شست به تدريج از زير دسته به سمت خارج مي چرخد.
حركت تدريجي شست به سمت زير دسته
۵/۱/۵: نكته مورد اشاره در بند ۳/۱/۲/۳ در مورد انگشت گذاري از نيمه چپ در پوزيسيون اول در مورد ساير پوزيسيون ها هم صادق است، بدين معنا كه هرگاه در امتداد درازاي انگشت خطي فرض كنيم كه اين درازا را به دو نيمه سمت چپ و راست قسمت كند، لازم است تا نوازنده ويلون با نيمه سمت چپ نشيمنگاه سر انگشت، بر روي گريف انگشت گذارد.
الگوي شماره۱/۶:
-تغيير پوزيسيون هاي دست چپ
تغيير پوزيسيون دست چپ بر روي يك سيم هنگامي كه ناشي از جابجايي طولي “يك شماره انگشت” بر روي گريف از مكاني به مكان ديگر مي باشد و باعث تغيير در طول تار مرتعش شونده و حصول اصوات مختلف مي گردد، تابع اصول ذيل است.
چرخش كامل شست زير دسته در پوزسيون هفتم
۱/۱/۶: درهنگام تغيير پوزيسيون-از پوزيسيون اول تا چهارم- مجموعه شست و دست چپ بايستي بصورت هماهنگ و همزمان با يكديگر، از آرنج جابجا گردند و از جابجايي ناهماهنگ شست نسبت به انگشتان و دست جلوگيري نمود.
تذكر-۲۱: گليساندوي بالارونده سريع دست چپ كه در “زماني بسيار كوتاه” و با “گذر آني دست” از چند پوزيسيون صورت مي پذيرد، تابع اين اصل نمي باشد و شست همواره با سرعت وجابجايي طولي كمتر نسبت به دست و ساير انگشتان جابجا مي گردد.
انگشت گذاري از نيمه چپ در پوزسيون هشتم
در اين نوع گليساندو در صورتي كه نت مبدا در اولين پوزيسيون واقع شده باشد، شست در فاصله پوزيسيون اول تا چهارم به شكل كامل به زير دسته منتقل مي گردد.
در گليساندوي آني بخشي از فاصله طولي مابين دو نت در پوزيسيون هاي مبدا و مقصد، با باز شدن هلال داخلي انگشت پيموده مي گردد.
گليساندوي آني و باز شدن هلال داخلي انگشت سوم
۲/۱/۶: زمان صرف شده براي تغيير پوزيسيون معمولي ما بين دو نت بر روي گريف، به ضرب آهنگ نت مطلوب در پوزيسيون مقصد مرتبط مي گردد و زمان صرف گشته براي جابجايي،آموزش ويولن نبايد از ضرب آهنگ نت واقع در پوزيسيون مبدا كسر گردد، خواه تغيير پوزيسيون به شكل حركت بالارونده دست باشد و خواه به شكل پايين رونده دست.
اين مطلب نخستين بار در مجلۀ موسيقي گفتگوي هارمونيك منتشر گرديده است
- ۶,۱۲۰ بازديد
- ۰ نظر